Υπόκλιση

Υπόκλιση

Το μονοπάτι φτάνει στο λόφο με τα κυκλάμινα.
Αμέτρητα ροζ κεφαλάκια
υποκλίνονται στον ήλιο που ξεμακραίνει.

Σαν κάποιος να πήρε απ' το τοπίο τη χαρά.
Νωχελική πορεία προς το Χειμώνα
η γραμμή ανάμεσα στα δέντρα.

Κοιτώ με τις ώρες τους σχηματισμούς των πουλιών
στην πρώτη βροχή
Τους ακολουθώ με το βλέμμα μέχρι τον ορίζοντα
Τρυπάω τα σύννεφα
Γυρεύω τη χώρα του Καλοκαιριού
Μα χάνω το δρόμο.

Προσγειώνομαι στο λόφο
Χρωματίζω τη θλίψη μου
Τη βαφτίζω ελπίδα
κι' υποκλίνομαι ευλαβικά στο Φθινόπωρο

   Νόνη Σταματέλου

Στ’ ακρωτήρι



                  
  Στ’ ακρωτήρι

Στ’ ακρωτήρι του έρωτα
Πάλι φέτος θυμήσου
Πως εκεί σε περίμενα
Και μετρούσα τα χρόνια…
Κι’ ο μικρός φαροφύλακας
Μου μιλούσε για σένα
Πως σ’  αντάμωσε μου’ λεγε
Πως ρωτούσες για μένα
Κι’ όλη η έγνοια σου ήτανε
Πότε θα’ρθει ο καιρός
Να ημερέψουν οι θάλασσες
Να στολίσεις το πλοίο
Με φεγγάρι αυγουστιάτικο
Με καρδιά γιορτινή.

Στ’ ακρωτήρι του έρωτα
Ήρθες μόνο για μένα
Κι’ έχω τάμα κι’ υπόσχεση
στην κυρά του πελάγου
Κάθε χρόνο τον Αύγουστο
Να της φέρνω σπονδή.

Παντάνασσα στην πλατεία Μοναστηρακίου…



Παντάνασσα στην πλατεία Μοναστηρακίου…

Ανήμερα της Κοίμησης … Δεκαπενταύγουστος! Κι’ αναρωτιέμαι βαδίζοντας αργά από Μοναστηράκι προς Θησείο πόση ευθύνη έχει ο καθένας από μας ξεχωριστά για την ασχήμια που μας περιβάλλει και σιγά σιγά μας πνίγει. Για την έλλειψη στοιχειώδους ορθόδοξου ήθους σε χώρους όπως ένα Βυζαντινό εκκλησάκι, που η θέα του και μόνο στάζει βάλσαμο σε ταραγμένους καιρούς όπως αυτοί που ζούμε.
Συλλογιέμαι συγκεκριμένα τι σχέση μπορεί να έχει η γλυκειά μορφή της Παναγίας ή των αγίων μας  με την επιθετική φάτσα του ιερέα της Παντάνασσας που με παρέπεμψε με την πρώτη ματιά στο Μεγάλο Ιεροεξεταστή γνωστής ταινίας. Δυστυχώς  ενισχύθηκε η άποψή μου περί Μεσαίωνα, όταν διέκοψε τη θεία λειτουργία και με το ύφος που δίνει η εξουσία στον άνθρωπο δίχως πνευματικότητα, επέπληξε κάποιον απ’ το ανομοιογενές εκκλησίασμα που χτύπησε  το κινητό του. «Εδώ είναι εκκλησία κι’ οποιανού  δεν του αρέσει να πάει έξω να μιλήσει… Ντροπή σας και άλλα παρόμοια» .Και λίγο αργότερα «Όποιος δεν έχει εξομολογηθεί, θα τον κάψει η μεταλαβιά…» .Κοίταξα γύρω μου για κάποια δευτερόλεπτα για να βεβαιωθώ σε ποιον αιώνα ζω και ν’ αποφύγω τη φωτιά της κόλασης που έβγαινε απ’ τα μάτια του…
Κατά τ’ άλλα ,Αρτοκλασία, Επιτάφιος τα Παναγίας, κίνηση του κεντρικού πολυελαίου, εντυπωσιακή συνέπεια στο Τυπικό.
Μέσα και έξω απ’ το εκκλησάκι, ψυχές διψασμένες γι’ αγάπη, ψυχές ναυαγισμένες, πεσμένοι συνάνθρωποί μας στα σκαλοπάτια, άστεγοι, εξαρτημένοι, εξαθλιωμένοι,  «εικόνες Θεού» ή «παιδιά ενός κατώτερου Θεού»…
Με την όποια ανεπαρκή μου θεολογική παιδεία ως πτυχιούχος θεολογικής Σχολής, μα με έντονα βιωμένη εκκλησιαστική μαρτυρία  στα παιδικά μου χρόνια, μακριά από ευσεβιστικά κατάλοιπα και προτεσταντίζουζες απόψεις περί δικαιώματος κριτικής του κλήρου, κραυγάζω μέσα απ’ αυτό το γραπτό… Ναι λοιπόν, αυτή η Εκκλησία δεν έχει λόγο στον κόσμο και δεν έχει θέση στις  καρδιές μας.
Ανακαλώντας το περιστατικό στη μνήμη μου αναρωτιέμαι πόσο αδικούμε το Θεό ανεχόμενοι να τον εκπροσωπούν κληρικοί σαν αυτόν της Παντάνασσας. Ενός ναού που η ιδιαιτερότητά του συγκλονίζει: Είναι μια «αγκαλιά» στην πιο βρώμικη ίσως πλατεία του κόσμου, σταυροδρόμι πολιτισμών ταυτόχρονα, μια πλατεία με τόσες αντιφάσεις ,στην Πλατεία Μοναστηρακίου… μια ανάσα απ’ τον Παρθενώνα.
Σε ποιο εκκλησίασμα απευθύνεται ο ύμνος για την Παναγία  που αντηχεί ακόμα στ’ αυτιά μου και μου φέρνει ρίγος… «Ο γλυκασμός των αγγέλων, των θλιβομένων  η χαρά…» αν όχι σ΄αυτούς τους καταφρονεμένους που ρίχνονται με πεινασμένο βλέμμα και ψυχή πάνω στα κοφίνια με τους άρτους, όχι για να πάρουν ευλογία όπως τόσες καλοβαλμένες γιαγιάγες  που τους σπρώχνουν με αηδία, μη λερώσουν τη γιορτή τους, μα για να σταθούν στα πληγιασμένα πόδια τους…
Θέλω να ελπίζω πως δεν είν’ αργά να διδάξουμε αυτή την τάξη των απαίδευτων κληρικών πως όσο περισσότερους κλυδωνισμούς δέχεται το πλοίο, τόσο περισσότερη ετοιμότητα και ευελιξία οφείλει να έχει ο κυβερνήτης. Όσο περισσότερο αγριεύει ο κόσμος γύρω, τόσο πρέπει να γλυκαίνουμ’ εμείς που μας δόθηκε η χάρη να μιλάμε για το Θεό. Όσο απελπίζεται  και ξεμακραίνει ο άνθρωπος, τόσο ανάγκη είναι να θυμάται ο ιερέας ότι στην ορθόδοξη παράδοση είναι ο « πατέρας», ο «ποιμένας», που νοιάζεται, κλαίει, μακροθυμεί.

Προφανώς υπάρχουν χίλιοι άλλοι τρόποι να στηρίξει κάποιος θεολογικά την αναγκαιότητα της μετάνοιας και την αξία των μυστηρίων. Και χωρίς αμφιβολία ,για όλους είναι εκνευριστικός ο ήχος του κινητού στην ώρα της λειτουργίας, ακόμα και στο σινεμά στο θέατρο, στη σύσκεψη.(εκτός κι’ αν είναι το δικό μας που σπεύδουμε ιδρωμένοι να δηλώσουμε πως ξεχαστήκαμε ή ήταν απόλυτη ανάγκη…).
Όμως.
Χρέος μας είναι να επεμβαίνουμε με όποιον τρόπο μπορούμε ,να διώχνουμε τη σκουριά απ’ τους θησαυρούς που κληρονομήσαμε και να διαφυλάξουμε την πίστη που υπηρετούν ευτυχώς χιλιάδες αγωνιστές παπάδες, ασκητικοί, καλλιεργημένοι ,με ορθόδοξο φρόνημα και λεβεντιά. Προφανώς δεν πλήττεται το κύρος της Ορθοδοξίας  απ’ την ύπαρξη  κληρικών που κατακεράυνωνε αιώνες πριν κι’ ο ιερός Χρυσόστομος με τον πύρινο λόγο του «Εκκαθαρίσατε την Εκκλησίαν από αναξίους κληρικούς…» .Όπως  δεν πλήττεται ο θεσμός της Δημοκρατίας απ’ την άνοδο του φασισμού σε όλα τα επίπεδα της ζωής μας. Οι καιροί είναι αιχμηροί κι’ οφείλουμε να αφυπνιστούμε για να αποκτήσουν οι λέξεις το αληθινό τους νόημα. Για να βρούμε κι’ εμείς το χαμένο, το αληθινό μας πρόσωπο.
Όσο κι’ αν μας χαλάει τη βιτρίνα η εικόνα των πεινασμένων που με τα βρώμικα χέρια τους εκλιπαρούν ακόμα και για ένα κομματάκι αντίδωρο ,είναι επιτακτική ανάγκη να αναδείξουμε την πραγματική διάσταση της Εκκλησίας, που αγκαλιάζει στοργικά τον κουρασμένο άνθρωπο της εποχής μας.

Έχουμε  βαρεθεί πια τα στομφώδη κηρύγματα, αρκετές ενοχές έχει φορτωθεί η ανθρώπινη φύση μας. Προσδοκούμε απ’ την Εκκλησία να μας γλυκάνει με το λόγο της, να μας θυμίζει συχνά τη θεία πνοή που φέρει η ύπαρξή μας, να μας δώσει ελπίδα εκεί που όλα φαίνεται να ‘χουν χαθεί…
Δεν βλέπω άλλο νόημα στη χριστιανική γιορτή...

Νόνη Σταματέλου
16 Αυγούστου 2013
Αθήνα


"Λόγος και Χρώμα σε Φως Θαλασσινό" στη Λευκάδα


Έκθεση ζωγραφικής
Εγκαινιάστηκε την Παρασκευή 5 Ιουλίου 2013 και ώρα 20:00 μια ιδιαίτερη έκθεση έργων ζωγραφικής της Σοφίας Βλάχου Πρωτόπαππα με εικόνες από τα ποιήματα της Νόνης Σταματέλου στην αίθουσα Τέχνης Θ. Στάμος στην πλατεία Μαρκά.
Το θέμα της έκθεσης είναι: «Λόγος και Χρώμα σε Φως Θαλασσινό».
Σ’ αυτά τα έργα η ζωγράφος εμπνέεται από την έντονη εικονοπλασία των ποιημάτων της Νόνης Σταματέλου, παρασύρεται απ’ τα υπόγεια ρεύματα που αδελφοποιούν την ποίηση με τη ζωγραφική όπως λέει κι ο Ρίλκε και κάνει μαζί τους το προσωπικό της ταξίδι σ’ ένα κόσμο με αγγέλους, γοργόνες, θάλασσες, λευκά πλεούμενα, «αιχμηρά παιχνίδια» και «πύρινες τροχιές» και συναντά την ποιήτρια «στο βαθύ γαλάζιο των παιδικών τους χρόνων».

Την Δευτέρα 8 Ιουλίου και ώρα 21:00, μέσα στον χώρο της έκθεσης, εκεί ανάμεσα στους πίνακες που γέννησε η έμπνευση από τα ποιήματα της Νόνης Σταματέλου, έγινε η παρουσίαση της δεύτερης ποιητικής της συλλογής με τίτλο «Σε πύρινη τροχιά».
Την παρουσίαση έκανε η φιλόλογος Ντίνα Αυγέρη και για το έργο της ποιήτριας μίλησαν επίσης ο συγγραφέας Γιάννης Πάσχος και η ζωγράφος Σοφία Βλάχου ενώ έπαιξε κιθάρα η Μαρία Γιαννικοπούλου
Για την ποιήτρια έχουν ειπωθεί:
«Είναι ολοφάνερη η πατρίδα της Νόνης. Έρχεται απ’ τη θάλασσα. Είναι σαν εκείνο τον ήρωα στην ταινία του Αγγελόπουλου «Ταξίδι στα Κύθηρα» που την ώρα της εκτέλεσης του αναφωνεί: Εγώ ήρθα απ’ τη θάλασσα, εσείς από πού ήρθατε;
Η διαμαρτυρία της μοιάζει με της φώκιας το κλάμα κι όχι με το κρώξιμο των μαύρων πουλιών που την τρομάζουν κι άλλοτε πάλι μοιάζει με το πέταγμα του γλάρου. ..
…Είναι φωτεινή κοπέλα που τραγουδά σαν την μικρή Αντιγόνη του Γ. Σεφέρη. Είναι μια Σαπφώ στ’ ακροθαλάσσι μαγεμένη απ’ το Αιγαίο και τα νησιά του που τραγουδά τους καημούς του καθενός μας……»
Φωτογραφία: Έκθεση ζωγραφικής
Εγκαινιάζεται την Παρασκευή 5 Ιουλίου 2013 και ώρα 20:00 μια ιδιαίτερη έκθεση έργων ζωγραφικής της Σοφίας  Βλάχου  Πρωτόπαππα  με εικόνες από τα ποιήματα της Νόνης Σταματέλου στην αίθουσα Τέχνης Θ. Στάμος στην πλατεία Μαρκά. 
Το θέμα της έκθεσης είναι: «Λόγος και Χρώμα σε Φως Θαλασσινό».
Σ’ αυτά τα έργα η ζωγράφος εμπνέεται από την έντονη εικονοπλασία των ποιημάτων της Νόνης Σταματέλου, παρασύρεται απ’ τα υπόγεια ρεύματα που αδελφοποιούν την ποίηση με τη ζωγραφική όπως λέει κι ο Ρίλκε και κάνει μαζί τους το προσωπικό της ταξίδι σ’ ένα κόσμο με αγγέλους, γοργόνες, θάλασσες, λευκά πλεούμενα, «αιχμηρά παιχνίδια» και «πύρινες τροχιές» και συναντά την ποιήτρια «στο βαθύ γαλάζιο των παιδικών τους χρόνων».

Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 14 Ιουλίου και θα είναι ανοιχτή 10:00-13:00 το πρωί και 19:00-22:00 το απόγευμα.
 
Την Δευτέρα 8 Ιουλίου και ώρα 21:00, μέσα στον χώρο της έκθεσης, εκεί ανάμεσα στους πίνακες που γέννησε η έμπνευση από τα ποιήματα της Νόνης  Σταματέλου, θα γίνει η παρουσίαση της δεύτερης ποιητικής της συλλογής με τίτλο «Σε πύρινη τροχιά».
Την παρουσίαση θα κάνει η φιλόλογος Ντίνα Αυγέρη και για το έργο της ποιήτριας θα μιλήσουν επίσης ο συγγραφέας Γιάννης Πάσχος  και η ζωγράφος  Σοφία Βλάχου ενώ θα παίξει κιθάρα η Μαρία Γιαννικοπούλου
Για την ποιήτρια έχουν ειπωθεί:
«Είναι ολοφάνερη η πατρίδα της Νόνης. Έρχεται απ’ τη θάλασσα. Είναι σαν εκείνο τον ήρωα στην ταινία του Αγγελόπουλου «Ταξίδι στα Κύθηρα»  που την ώρα της εκτέλεσης του αναφωνεί:  Εγώ ήρθα απ’ τη θάλασσα, εσείς από πού ήρθατε;
Η  διαμαρτυρία της μοιάζει με της φώκιας το κλάμα κι όχι με το κρώξιμο των μαύρων πουλιών που την τρομάζουν κι άλλοτε πάλι μοιάζει με το πέταγμα του γλάρου. ..
…Είναι φωτεινή κοπέλα που τραγουδά σαν την μικρή Αντιγόνη του Γ. Σεφέρη. Είναι μια Σαπφώ στ’ ακροθαλάσσι μαγεμένη απ’ το Αιγαίο και τα νησιά του  που τραγουδά τους καημούς του καθενός μας……»

Συνέντευξη της Νόνης Σταματέλου στον "Prisma 951"

http://www.prisma951.gr/index.php/component/k2/item/1961-prisma-95-1

Η ποιήτρια Νόνη Σταματέλου στον Prisma 95,1.


Stamatelou Noni Se Pyrini Troxia 02
Με αφορμή την  βραδιά που θα είναι αφιερωμένη στην ποίηση της Νόνης Σταματέλου την Τετάρτη 15 Μαϊου, στον Πολιτιστικό Πολυχώρο Παλιά Σφαγεία στα όμορφα Ιωάννινα, το απογευματινό μαγκαζίνο με τον Παναγιώτη Κουνιάκη είχε την τιμή να την φιλοξενήσει στο studio σε μια συζήτηση με κύριο συστατικό την ποίηση.
IMG 4601
IMG 4600
Η Νόνη Σταματέλου μας ταξίδεψε μέσα από τα ποιήματα που διάβασε στον αέρα, ενώ μίλησε και για την έκθεση  έργων ζωγραφικής της Σοφίας  Βλάχου – Πρωτόπαππα με  εικόνες από τα ποιήματα της ίδιας.
σο
Η ποιήτρια Νόνη Σταματέλου έχει δίκο της blog που κάνοντας κλικ εδώ μπορείτε να μπείτε στον δικό της ηλεκτρονικό κόσμο.
Απολάυστε για άλλη μια φορά την όμορφη συνομιλία που είχε με τον Παναγιώτη Κουνιάκη, ενώ επιτρέψτε μας να μοιραστούμε μαζί ένα ποίημα της που μας άγγιξε ιδιαίτερα.
Θέλω να σου πω - Νόνη Σταματέλου
Θέλω να σου πω
Για το χαμένο νόημα των λέξεων
Μα δε μ’ αφήνεις
Και δεν έχεις καταλάβει τίποτα
για τη συντέλεια που ζούμε.
Θέλω να σου πω
Για τις γεμάτες αίθουσες Τέχνης
τις  άδειες από αισθήματα
για τους δασκάλους των Πανεπιστημίων
που αγοράζουν και πουλάνε τα ιερά.
Για τους ιερείς του χρήματος
Τις ποιητικές βραδιές
Στα σαλόνια των νεόπλουτων.
Θέλω να σου δείξω
μια σκοτεινή λίμνη
που ανακάλυψα ζώντας εδώ
κι’ ένα ποτάμι παραπέρα
με αίμα αθώων τολμηρών…
Κι’ εσύ μου ανοίγεις την καρδιά σου
Σαν βιβλίο

Και βλέπω
πως  δεν θέλω
τίποτα πια άλλο στον κόσμο
παρά τον κόσμο που διεσώθη εντός σου
πριν την Πτώση.
Πάρε τα χέρια σου
απ’ τα μάτια μου.
Θέλω να τα δω όλα.
Ησύχασε.
Τι να φοβηθώ τώρα που έχω Εσένα…



Λόγος και Χρώμα σε Φως Θαλασσινό στα Γιάννενα



Έκθεση ζωγραφικής

Tη Δευτέρα 8 Απριλίου 2013 και ώρα 19:00 εγκαινιάστηκε  έκθεση έργων ζωγραφικής της Σοφίας  Βλάχου – Πρωτόπαππα με  εικόνες από τα ποιήματα της Νόνης Σταματέλου στον εκθεσιακό χώρο του Λαογραφικού Μουσείου Κ. Φρόντζου (Μιχαήλ Αγγέλου 42 Ιωάννινα).
 Για το έργο της ζωγράφου μίλησε στα εγκαίνια ο εικαστικός Αντώνης Κέλλης
Το θέμα της έκθεσης είναι: «Λόγος και Χρώμα σε Φως Θαλασσινό».
Σ’ αυτά τα έργα η ζωγράφος εμπνέεται από την έντονη εικονοπλασία των ποιημάτων της Νόνης Σταματέλου, παρασύρεται απ’ τα υπόγεια ρεύματα που αδελφοποιούν την ποίηση με τη ζωγραφική όπως λέει κι ο Ρίλκε και κάνει μαζί τους το προσωπικό της ταξίδι σ’ ένα κόσμο με αγγέλους, γοργόνες, θάλασσες, λευκά πλεούμενα, «αιχμηρά παιχνίδια», «πύρινες τροχιές» και συναντά την ποιήτρια «στο βαθύ γαλάζιο των παιδικών τους χρόνων».
Η έκθεση θα διαρκέσει ως τις 26 Απριλίου και θα είναι ανοιχτή Δευτέρα έως Παρασκευή από 09:00 - 14:00 και τα απογεύματα μόνο Δευτέρα και Τετάρτη από 17:30 - 20:00.

 

Η αφίσα της έκθεσης





Φωτογραφίες από τα εγκαίνια






Ο Αντώνης Κέλλης μιλάει για τη Σοφία Βλάχου






Σοφία Βλάχου

Χημεία – Αλχημεία και Τέχνη

Κυρίες και Κύριοι,  Φίλες και Φίλοι  καλησπέρα σας,

Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω εκ μέρους της Σοφίας Βλάχου για την τιμή που μας κάνετε να βρίσκεστε εδώ σήμερα.

Για το άνοιγμα της έκθεσης, θα μου επιτρέψετε να σας διαβάσω ένα σύντομο κείμενο που αφορά στο έργο της.

Σήμερα που όλα αλλάζουν ραγδαία, που δεν είμαστε στο κέντρο του κόσμου, ούτε καν στο κέντρο της Ελλάδας, κάποιοι συνεχίζουν να έχουν θέση απέναντι στο αντικείμενο που τους απασχολεί, θα έλεγα απέναντι στη ζωή. Θα σταθώ σ’ αυτή τη θέση  ζωής και έργου γιατί καθορίζει την προσωπική και σύντομη πορείας μας.

Καλλιτέχνες σήμερα υπάρχουν πάρα πολλοί, έργα Τέχνης  απειράριθμα, σίγουρα δεν ανακαλύπτουμε τον τροχό. Όμως αυτό δεν αποτρέπει τη Σοφία Βλάχου αλλά και όλους μας να συνεχίσουμε τη διαδικασία μετουσίωσης και μετάλλαξης των εντυπώσεων που προσλαμβάνουμε απ’ τη ζωή.

Δε μπορούμε να σταματήσουμε να αναπνέουμε.

Η Σοφία Βλάχου δηλώνει σαν επάγγελμα στο βιογραφικό της Χημικός και Ζωγράφος. Αυτά τα δυο έχω την αίσθηση ότι την οδηγούν στο να λειτουργεί εδώ και αρκετά χρόνια, σαν αλχημιστής. Έχοντας σαν παρακαταθήκη την εμπειρία χρόνων της χημείας, προσπαθεί να ξετυλίξει μέσω της ζωγραφικής το μίτο της φιλοσοφικής λίθου των αλχημιστών για να το πω ακριβέστερα  την αναζήτηση της ουσίας που μεταφορικά μετατρέπει κάθε μέταλλο σε χρυσάφι και στην πραγματικότητα τον κάθε άνθρωπο σε κάποιο ανώτερης συνειδητότητας ον.
Βέβαια δε χρησιμοποιεί εδώ μέταλλα, αλλά το χρώμα, τις χρωστικές ύλες , τη χημεία δηλαδή και για να αναζητήσει τη μαγεία της ζωής.

Μέσω λοιπόν της επιστήμης οδηγείται στην τέχνη και ξαφνικά αυτή η αλλαγή  οπτικής  γωνίας  της δίνει τη δυνατότητα να διευρύνει την όρασή της. Αυτή η δυνατότητα είναι ανάλογη του ανοίγματος του πνεύματός της σε νέες ιδέες, με μόνο κριτήριο το πόσο μιλούν αυτές στην καρδιά και πόσο νιώθει ότι τις αποκαλύπτουν μυστικά που πάντα ήξερε.
         Θα περίμενε λοιπόν κανείς με όση εμπειρία και αγάπη διέθεσε στην επιστήμη της να την μεταφέρει και στη ζωγραφική της με τίτλους έργων όπως, «Υδρογόνο», «Ήλιον», «Τήξις Α ή Β».
Δεν κάνει όμως αυτό. Οδηγείται σ’ έναν απολογισμό. Επιλέγει να διαβάσει την υφή της πραγματικότητας, που βέβαια δεν είναι μονοδιάστατη, μονοσήμαντη και ενιαία, αλλά που παρουσιάζεται στο βλέμμα της με την αινιγματικότητα και την ελλειπτικότητα των διαφόρων επιπέδων που διαθέτει. Τα επίπεδα αυτά αίρουν την ασφάλεια της «αντικειμενικότητας», φανερώνοντας τόσες όψεις, όσες είναι και οι προσεγγίσεις, οι ανιχνεύσεις και οι περιπλανήσεις του βλέμματός της. Ενός βλέμματος σημερινού που πολλές φορές επιστρέφει στην αθωότητα του εφηβικού και παιδικού.  
Στα νέα αυτά πεδία του χωροχρόνου της ανακαλύπτει τα ποιήματα της συμπατριώτισσας της Νόνης Σταματέλου και αυτό γίνεται η αφορμή να ξεκινήσει τις εικόνες που βλέπετε σ’ αυτή την έκθεση.
   Η μετάβασή της από την επιστήμη στην τέχνη, της καθορίζει τη στάση της απέναντι στη ζωή, γι’ αυτό θα ξαναπώ ότι μιλώντας  εδώ για το έργο της Σοφίας Βλάχου που στην πραγματικότητα μιλάει μόνο του τη δική του γλώσσα, φοβάμαι μήπως δεν δικαιολογούμαι να το κάνω και μήπως δεν κατορθώσω να βρω το σωστό τρόπο προσέγγισης. Γιατί, ενώ ως ζωγράφος αισθάνομαι ότι κατέχω τα μέσα να οδηγώ τους άλλους στην κατεύθυνση, προς την οποία σπρώχνομαι ο ίδιος, ωστόσο αμφιβάλλω κατά πόσο μπορώ να προσφέρω την ίδια ασφαλή καθοδήγηση χρησιμοποιώντας μόνο λόγια. Κατά τη γνώμη μου, η πραγματική δικαιολογία που έχει ένας ζωγράφος για να χρησιμοποιήσει λέξεις είναι για να μεταθέσει τον τόνο, υποθάλποντας ένα νέο τρόπο προσέγγισης της τέχνης του, να μετριάσει το μορφικό στοιχείο της συνειδητής έμφασης που δίνεται και να υπογραμμίσει περισσότερο το περιεχόμενο.


Μιλώντας λοιπόν όχι για το μορφικό στοιχείο, αλλά μόνο για το περιεχόμενο των έργων της, η Σοφία παίρνει τη σκυτάλη του λόγου της Νόνης και εμμένει σε μια δυνατή διάθεση ανάκλησης της μνήμης, όχι για να εικονογραφήσει τα ποιήματα της αλλά να παράξει ένα άλλο λόγο με εικόνες, να συνδημιουργήσει έναν εικαστικό λόγο από ένα τοπίο και από αισθήσεις που ξέρει καλά. Η Νόνη είναι η αφορμή, η ζωή της είναι η αιτία.
Δεν θα απαριθμήσω τους τίτλους των έργων της που σχετίζονται με τα ποιήματα της Νόνης, αυτά ίσως αργότερα μπορεί να σας τα πει και η ίδια. Αυτό όμως που θα επισημάνω είναι η γνωριμία της με την ποιήτρια και η ώσμωση που συμβαίνει μεταξύ τους. Αυτή η αλληλεπίδραση θα αποκαλύψει στη Σοφία την άλλη πλευρά του τόπου της ή ας το πούμε καλύτερα την άλλη πλευρά του εαυτού της.
Έτσι η άγονη και ξερή γη αρχίζει να δέχεται την πρώτη βροχή. Στάχια, αμπελώνες, το λευκό σαν φόρεμα, παιδικά όνειρα, μνήμες, ο χρόνος, το μυστήριο και το μυστικό που εμφανίζεται μπροστά της και αλλάζει τις αισθήσεις της, ο ιδεατός τόπος που γίνεται πραγματικός και το αντίστροφο, ο κόσμος όλος, ο κόσμος της είναι μπροστά μας με το πάθος και το χρωστήρα ενός ανθρώπου. Τα κλειστά περιβόλια της στους Σφακιώτες ανοίγονται στον ορίζοντα του Αι-Γιάννη.

Είναι σαν να μας λέει: «ότι η ωραιότερη εμπειρία που μπορούμε  να έχουμε είναι το μυστήριο. Αυτό είναι το βασικό  συναίσθημα που κυριαρχεί στην αληθινή τέχνη και την  αληθινή επιστήμη. Όποιος δεν το γνώρισε και δεν μπορεί να το θαυμάσει ούτε να νοιώσει δέος, είναι σαν πεθαμένος, σαν ένα σβησμένο κερί. Στην ίδια είναι αρκετό το μυστήριο της αιωνιότητας της ζωής και ο πόθος  της θαυμαστής υφής  της πραγματικότητας, μαζί με μιαν ολόψυχη προσπάθεια της να καταλάβει ένα τμήμα, οσοδήποτε μικρό και αν είναι, του Λόγου που εκδηλώνεται στη φύση».

Η τέχνη δεν είναι μόνο δημιουργία όμορφων και εκφραστικών καλλιτεχνημάτων, αλλά και διαδικασία μέσω της οποίας διερευνούμε το περιβάλλον και τον εαυτό μας, γι’ αυτό χρειάζεται λιγότερο θάρρος να παριστάνεις το θηρίο και να τρομάζεις τους γύρω σου, παρά να κοιτάζεσαι ήρεμα στον καθρέφτη και ν’ αρθρώνεις εκείνα που αντιλαμβάνεσαι, κάτι περισσότερο: να τα παραδίνεις για πάντα στους άλλους.


Απρίλιος 2013
Αντώνης Κέλλης
Εικαστικός